Cyfrowe emocje, emoticony

Czysto tekstowa forma wypowiedzi praktycznie wyklucza zastosowanie komunikatów niewerbalnych związanych z tonem, mimiką czy gestykulacją. Wszelkie nacechowane emocjonalnie przekazy, metafory czy zdania zwyczajnie żartobliwe mogą zostać odebrane zupełnie inaczej, niż to zakładał autor. Potrzeba oddania emocji w czysto tekstowym środowisku początków Internetu została zauważona dosyć szybko, jednak sam problem do dziś istnieje, a jego prowizoryczne, ograniczone formą przekazu rozwiązania, przyczyniły się do powstania specyficznego języka sieci,

Podstawowym, niewątpliwie bardzo uproszczonym środkiem wyrażania emocji stały się emoticony, nazywane niekiedy „buźkami”. Przy pomocy znaków kodu ASCII użytkownicy zaznaczają swój nastrój, czy też stosunek do rozmówcy. Ze względu na „tekstowy” charakter, do ich odczytania musimy przechylić głowę, okaże się wtedy, iż są to symbolicznie ukazane wyrazy twarzy, reprezentujące smutek, radość i inne emocje. Najważniejsze ze stosowanych emoticonów to:

🙂 – zwykły uśmiech[1]

😉 – uśmiech „z przymrużeniem oka”

:-> – uśmiech z przekąsem

😀 – głośny śmiech, wielka radość

🙁 – smutek :’-( – płacz

:-O – zdziwenie

😛 – pokazanie komuś języka

Jeśli w wiadomości przeczytamy „…no to mamy koniec tygodnia :)”, możemy się domyślać, iż jej nadawca cieszy się z nadchodzącego weekendu. Dwa niepozorne znaki zabarwiają emocjonalnie przekaz, który bez nich musiałby brzmieć „…no to mamy koniec tygodnia, z czego bardzo się cieszę”

To samo zdanie napisane bez i z wykorzystaniem emoticonów nabiera zupełnie innych znaczeń, przykładowo komunikat: „to bardzo interesujące ;-)” zamieszczony w odpowiedzi na czyjąś wiadomość zostanie odebrany zupełnie inaczej, niż takie samo zdanie bez emoticonu.

Podobne znaczenie mają rozmaite zabiegi stylistyczne, mające „zmiękczyć” wypowiedź, nadać jej określony charakter. W wiadomościach wysyłanych na grupy dyskusyjne często mamy do czynienia ze swoistą transkrypcją języka mówionego, stylizacją wypowiedzi mającą za zadanie zbliżenie internetowej dyskusji to „realnej” rozmowy. Często pojawiające formy typu „nno.. wiesz…” obrazują zawieszenie głosu, a także „zmiękczają” treść wypowiedzi; różnica między zdaniem „no, wiesz… chyba nie masz racji” a „nie masz racji” jest dla odbiorcy zasadnicza.

Przykładem ekspresji para-werbalnej jest także „wirtualny krzyk” lub podniesienie głosu, w kulturze Internetu wyrażane poprzez użycie wielkich liter. Środek ten wykorzystuje się dla zaakcentowania, wzmocnienia wypowiedzi.

Ostatnim z istotnych środków komunikacyjnych, charakterystycznych dla grup dyskusyjnych są akronimy. Większość to skróty anglojęzyczne, które weszły na stałe do języka Internetu, część z nich ma swoje polskie odpowiedniki. Poniżej zamieszczam listę najbardziej popularnych, stosunkowo często pojawiających się w nadsyłanych wiadomościach, podając w nawiasie polskojęzyczną wersję, o ile taka istnieje:

AFAIK – As Far As I Know – z tego, co wiem [ZTCW]

AFAIR – As Far As I Remember – z tego co pamiętam [ZTCP]

BTW – By The Way – przy okazji (poza tym)

EOT – End Of Topic – koniec tematu (ze strony piszącego)

FAQ – Frequently Asked Questions – często zadawane pytania IMHO – In My Humble Opinion – Moim skromnym zdaniem [MSZ]

IMO – In My Opinion – Moim zdaniem [MZ]

IMVHO – In My Very Humble Opinion – moim bardzo skromnym zdaniem [MBSZ]

ROTFL – Rolling On The Floor Laughing – tarzając się ze śmiechu

RTFM – Read The Fine / Fucking Manual – poczytaj wspaniałą / pier.. instrukcję obsługi

TIA – Thanks In Advance – Z góry dziękuję

Oprócz wyżej wymienionych, powstały także specyficznie polskie akronimy: BP – bardzo przepraszam

BP, PPNMSP – bardzo przepraszam, po prostu nie mogł(e/a)m się powstrzymać.

MSPANC – mogł(e/a)m się powstrzymać ale nie chciał(e/a)m PPNMSP – Po prostu nie mogł(e/a)m się powstrzymać

SOA #1 – Standardowa odpowiedź administratora nr 1 (czyli: 'U mnie działa’) SOU #1 – Standardowa odpowiedź usera[2] nr 1 (czyli: 'U mnie nie działa’)

Niekiedy w internetowych dyskusjach stosuje się także tzw. „tagi” wzorowane na poleceniach używanych w HTML – języku służącym do tworzenia stron internetowych. Przy ich pomocy oznacza się część tekstu, nadając jej określony kontekst lub charakter. Zastosowanie „tagów” wygląda zazwyczaj następująco:

<żart mode on> albo <żart>

treść wiadomości < żart mode off> albo </żart>


[1] często stosuje się uproszczoną formę emoticonów, pozbawionych myślnika (nosa), czyli przykładowo 🙂 zamiast :-).

[2]  user – (ang.) użytkownik.